Een leven zonder hersenschade – dat klinkt niet als iets waar je echt bij stil hoeft te staan over het algemeen, maar het kan ook in no-time anders zijn. Daarom is het verstandig de beste koolmonoxidemelder in huis op te hangen.
Koolmonixide is een geurloos, smaakloos gas dat in het beste geval alleen tot bewusteloosheid leidt, en in het slechtste geval tot de dood. Daartussenin ligt een weelde aan mogelijke vormen van hersenschade.
Een koolmoxidemelder is een goedkoop, klein en simpel apparaat dat al deze nare gevolgen voorkomt.
Met een te hoge concentratie aan koolmonoxide (CO) in de lucht raak je binnen enkele minuten buiten bewustzijn, met als gevolg koolmonoxidevergiftiging. Dit leidt op zijn beurt tot hersenschade, of in sommige gevallen zelfs overlijden. Klinkt dit angstaanjagend? Goed! Want dat is het ook. De beste koolmonoxidemelders kunnen dit voorkomen.
Je kan dit echter gemakkelijk voorkomen door (voor de kleine ruimtes) goed te ventileren en regelmatig doorluchten – vóór het alarm afgaat. Heb je geen alarm en het CO-gehalte loopt op, dan kun je proberen de symptomen te herkennen, maar dat moet wel voor je je bewustzijn verliest.
Zodra koolmonoxide in je bloed terecht komt, begint de ellende. Dit maakt je ten eerste misselijk en vermoeid, en leidt tot hoofdpijn.
Vervolgens treden er ernstigere gevolgen op. Je wordt slaperig, verward en je krijgt een hoge hartslag. Daarna verlies je vaak binnen een aantal minuten je bewustzijn en er kan hersenschade ontstaan. CO-vergiftiging is ook fataal als er niet op tijd wordt ingegrepen. Dat maakt dat koolmonoxide bekend staat als een echte sluipmoordenaar. Een koolmonoxidemelder in de keuken (boven het gasfornuis), of waar dan ook gas gebruikt wordt, is daarom zo belangrijk.
Omdat het vrijkomt bij bijvoorbeeld hout, gas en stookolie kan vrijwel ieder verbrandingstoestel een mogelijke bron zijn voor koolmonoxide. Denk hierbij aan een kachel of een simpele boiler.
Als er een tekort aan zuurstof bij de verbranding is, ontstaat CO. Vaak wordt een tekort aan zuurstof veroorzaakt door bijvoorbeeld achterstallig onderhoud, verkeerde installatie of foutief gebruik van het toestel.
Om er zeker van de te zijn dat je een betrouwbaar model kiest dat aansluit bij je behoeften, lees je de onderstaande koopgids.
De koolmonoxidemelder meet op elk moment de concentratie CO die in de plaatselijke lucht zit. De meting wordt uitgedrukt in PPM, oftewel parts per million, en is extreem nauwkeurig. Door een gel die in de melder zit, ontstaat er een chemische reactie als deze voor een bepaalde duur blootgesteld wordt aan een te hoge concentratie CO. Dit noemt men ook wel een elektrochemische sensor. 🚨
Hoe snel de melder vervolgens een signaal afgeeft, hangt af van de situatie. De ventilatie, luchtstromen en de oppervlakte van de ruimte waarin deze hangt spelen een belangrijke rol.
Ook de plaatsing van de melder is belangrijk. Daarnaast maakt het specifieke model ook nog wel eens een verschil, al hoort dit minimaal te zijn. Wat zou immers het nut van koolmonoxidemelders zijn als ze onderling sterk verschillen?
Sommige modellen geven bijvoorbeeld een vooralarm; dan ben je alvast beter op je hoede voor eventuele signalen die aan kunnen geven dat er teveel CO in de lucht is. Hierbij gaat het om een first-alert-melder. Zo weet je dat je de kamer moet ventileren en deze moet verlaten. Als de CO-waarde toe blijft nemen, dan gaat het echte alarm af. De meeste slimme koolmonoxidemelders hebben deze functie.
Als er een signaal klinkt uit de melder is het belangrijk dat je zo snel mogelijk handelt. Het eerste wat je doet, is ventileren – ramen en deuren moeten open. Vervolgens is het verstandig om alle verbrandingsapparaten direct uit te schakelen. Hierna verlaat je het huis en bel je de brandweer. Als er sprake is van CO-vergiftiging of medische klachten schakel je ook hier hulp voor in.
Betreed het huis pas als het gecontroleerd is door de brandweer en/of er geen alarm meer klinkt. Het is echter altijd belangrijk te onderzoeken waar het probleem vandaan komt. Je wilt niet dat het probleem tijdelijk is opgelost en later terugkomt.
Een koolmonixdemelder bestaat over het algemeen uit de volgende onderdelen:
Tijd om stil te staan bij hoe je de beste melder kiest voor jou in huis!
Ook bij koolmonoxidemelders maken we onderscheid tussen verschillende types. Ten eerste verdelen we het tussen melders met een batterij, en melders die aangesloten moeten worden op netstroom.
Bij melders die je aansluit op het stroomnetwerk hoef je je nooit zorgen te maken over het leeglopen van de batterij. Dit is erg handig. Je zou denken dat de melder niet meer werkt als de stroom uitvalt, maar gelukkig komen de meeste modellen met een back-upbatterij.
Melders die op batterijen werken, verdelen we onder in twee varianten: met vervangbare alkalinebatterijen, of met geïntegreerde lithiumbatterijen. Hierin zijn alkalinebatterijen voordeliger, maar deze moet je veel sneller vervangen dan lithiumbatterijen. Het is belangrijk dit tijdig te doen, anders heb je kans dat de melder uitvalt en de CO-concentratie te hoog wordt.
Doorgaans geeft een koolmonoxidemelder een geluidssignaal af wanneer hij ziet dat het batterijniveau erg laag is, dus zolang je hiernaar luistert, zit je altijd goed.
Alhoewel de optie met een geïntegreerde lithiumbatterij duurder is, is deze veel duurzamer. Hierbij hoef je geen rekening te houden met het verwisselen van de batterij. Een lithiumbatterij gaat ongeveer zeven tot tien jaar mee, en de melder hierdoor ook. Dat scheelt geld en mogelijk gedonder, omdat je bent vergeten de batterij alsnog te vervangen. 😅
Ook bestaan er combimelders, oftewel rook- en koolmonoxidemelders in één apparaat. Erg handig, want je hoeft zo maar één melder aan te schaffen. Het nadeel? Dit apparaat is niet overal bruikbaar. Men raadt aan dit alleen te gebruiken in ruimtes waar ook daadwerkelijk een verbrandingstoestel staat of ahngt.
Dit komt vooral door de plaatsing. Als er brand is, dan stijgen zowel de rook als de CO naar het plafond vanwege de hitte. Bij gebrek aan hitte, dus bij een ruimte zonder verbrandingstoestel, mengt de CO zich gelijkmatig in de lucht en stijgt het dus niet.
Als er in de ruimte wel een verbrandingsapparaat is, is de lucht warmer. Hierdoor stijgt de CO en is het plafond een geschikte plek voor het apparaat. De plaatsing van alle soorten melders hangt altijd af van de situatie, maar daarover straks meer.
Tegenwoordig bestaan er ook koolmonoxidemelders met een display. Deze geeft aan hoeveel CO er in de ruimte is op elk moment. Er zijn zelfs slimme melders op de markt. Hierbij lees je via een app af wat de batterijduur en CO-concentratie is. Als je deze combineert met een slimme thermostaat, wordt de verwarming automatisch afgesloten als de CO-waarde te hoog is.
Het is niet alleen belangrijk dat je een koolmonoxidemelder hebt, maar ook waar je deze plaatst en hoeveel je ophangt. Het is per huishouden verschillend, maar er zijn enkele richtlijnen om je aan te houden, zodat de melder zo goed mogelijk zijn werk uit kan voeren.
In elke ruimte en elke situatie is een andere plaatsing van de melder vereist. Toch is de standaardregel dat je ten minste een koolmonoxidemelder hebt en deze geplaatst is in de ruimte waar de cv-ketel hangt. Dit noemen we ook wel de bronruimte.
Het is daarentegen slim om een melder op te hangen in elke ruimte met een verbrandingstoestel – denk hierbij aan geisers en kachels. Ook in ruimtes als de woon- en slaapkamer die veel gebruikt worden, is het gebruikelijk om een melder te hangen. Als je budget niet toereikend is om alles vol te hangen, dan hebben ruimtes zonder ventilatie prioriteit.
Het maakt niet uit in welke ruimte of situatie de melder hangt, je er zorgt er altijd voor dat deze:
In ruimtes waar een verbrandingsapparaat aanwezig is stijgt de koolmonoxide door de warmte in de ruimte. Hierdoor is het meestal het beste om de melder aan het plafond te hangen in deze ruimtes, en rekening te houden met:
Omdat er in ruimtes zonder een verbrandingsapparaat geen warmte is (en de CO niet stijgt), zijn er andere richtlijnen voor het plaatsen van de melder. Hier moet je de melder niet aan het plafond hangen, maar wel:
Er zijn nog wat extra zaken om op te letten. De belangrijkste hiervan is de NEN-EN 50291-norm. Als een brandmelder aan deze norm voldoet, dan bezit deze bepaalde gewenste eigenschappen en is de kwaliteit altijd erg goed.
Als de melder niet aan deze norm voldoet, dan kan het gebeuren dat deze veel te laat pas melding geeft van het gevaar, en is het geval van koolmonoxide kan dit al snel onherstelbare schade aanrichten. Ook is het mogelijk dat deze veel vaker een vals alarm geeft. Dit is niet alleen irritant, maar je gaat op den duur de meldingen minder serieus nemen als ze vaker voorkomen.
Wanneer de melder daadwerkelijk een signaal geeft is ook belangrijk. Zo is het handig om een melder aan te schaffen die ook begint te piepen als de batterij leeg is of het apparaat verouderd is. Daarnaast is het verstandig als het geluid anders is als die van de rookmelder en dat deze luid genoeg is. Denk hierbij aan minimaal 75 decibel.
Het is goed om de melder regelmatig te testen met de testknop. Zo weet je altijd zeker dat deze nog een signaal kan produceren. Daarnaast is het onderhoud makkelijk; je hoeft ze alleen af en toe schoonmaken met een doekje om eventueel stof te verwijderen.
Wel is het verstandig rekening te houden met de houdbaarheidsdatum. Er zit altijd een houdbaarheid op CO-melders. Hierna loop je het risico dat deze niet meer correct werkt, met alle gevolgen van dien.
Je komt zo nu en dan ook wel eens koolmonoxidemelders tegen die niet deugen. Soms ontbreken de instructies of de technische eisen worden niet nageleefd. Juist om deze reden zijn er nu Europese normen die de richtlijnen van een CO-melder vastleggen. Deze zijn getest en vervolgens goedgekeurd door Europese testinstituten.
CO-melders die voldoen aan deze norm krijgen hiervan een melding op de verpakking. De Europese norm voor een koolmonoxidemelder is: NEN-EN-50291-1.
Het prijsverschil van koolmonoxidemelders is erg groot, en varieert van € 10 tot zo'n € 200. Gemiddeld ligt de prijs rond de € 30. Dit gaat om melders voor thuisgebruik; voor professioneel gebruik – in grotere, drukkere ruimtes – kunnen deze duurder uitvallen. De prijs varieert door garantie, levensduur en het soort batterij dat deze gebruikt.
Let wel op dat een dure melder op de lange termijn vaak voordeliger is dan een goedkope. Een wat duurdere melder gaat soms wel vijftien jaar meegaan, terwijl een goedkope variant een houdbaarheid van vijf jaar heeft. Sowieso is het nooit slim te besparen op veiligheid. 💰
Heb je toch nog vragen? Misschien vind je het antwoord hieronder. Laat het ons weten als je echter onbeantwoorde vragen hebt!
Dit hangt geheel van de situatie en ruimte af. Er zijn echter wel enkele basisregels. Als er een verbrandingsapparaat in de ruimte is, hoort de melder op het plafond. Is er geen verbrandingsapparaat in de ruimte, dan plaats je hem op de muur. Raadpleeg altijd een betrouwbare bron, voordat je het apparaat ophangt!
Koolmonoxide, oftewel CO, ontstaat als er onvolledige verbranding plaatsvindt. Dit gebeurt als er onvoldoende zuurstof bij de verbranding betrokken is. Vaak gebeurt het in een slecht geventileerde ruimte. Ook bij een verkeerd gemonteerde of slecht onderhouden cv-ketel of gasgestookt kooktoestel kan dit optreden.
In de koolmonoxidemelder zit een bepaalde vloeistof of gel. Als er een te hoge concentratie koolmonoxide in de lucht zit, dan ontstaat er een chemische reactie met deze substantie. Vervolgens gaat door deze reactie het alarm af en waarschuwt de melder je.
Dat kan ik je niet zeggen, want ik weet niet hoe jouw situatie is. Wel staan hieronder de beste keuzes van het moment om je verder op weg te helpen.
| Voedingstype | Geluidsniveau | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Smartwares Koolmonoxidemelder FGA-13041 10 jaar | Batterij | 85 dB | Bekijk op Bol.com | |
| 2 | ELRO FC5003 Koolmonoxidemelder met 10-jarige | Batterij | 85 dB | Bekijk op Bol.com | |
| 3 | Xsense X-Sense XC01 Koolmonoxidemelder 10 | Batterij | 85 dB | Bekijk op Bol.com | |
| 4 | Alecto COA2650 - Koolmonoxidemelder met | Batterij | 85 dB | Bekijk op Bol.com | |
| 5 | Alecto COA3910 wit (10 jaar) | Batterij | 85 dB | Bekijk op Bol.com | Bekijk op Coolblue |
Voedingstype: Batterij
Geluidsniveau: 85 dB
Voedingstype: Batterij
Geluidsniveau: 85 dB
Voedingstype: Batterij
Geluidsniveau: 85 dB
Voedingstype: Batterij
Geluidsniveau: 85 dB
Let dus altijd goed op de plaatsing van de melder, dit is één van de allerbelangrijkste dingen! Daarnaast is het een goed idee om stil te staan bij je keuze tussen een aparte melder, of een combi-melder, alsook de voeding van het apparaat!
Nu je een beter idee hebt over hoe je de beste koolmonoxidemelder kiest, is het tijd om de vijf beste modellen nog eens te bekijken. Laat je het ons weten of je eruit bent gekomen?!
